एमालेको बाहिरी अनुहार को पछाडि केहि असन्तुष्टि र असुविधा देखिन्छ...
नेकपा एमालेले आइतबार पहिलो पटक तीन दिनको विधान सम्मेलन सम्पन्न गरेको छ, जसको मुख्य उद्देश्य वर्तमान अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई एक पटक फेरी नेतृत्वको पदमा उकास्ने र आगामी चुनावमा केन्द्रित हुने लक्ष्य राखिएको छ। ललितपुरको गोदावरीमा भव्यता र छाती थम्पि पूर्ण प्रदर्शनमा थियो। तर बहादुरी को लिबास को तल त्यहाँ प्रतिनिधिहरु को बीच एक प्रकार को बेचैनी झूटो देखिन्थ्यो, लगभग ६,००० जो पार्टी को जम्बोरी मा भाग लिन को लागी देश को विभिन्न भागहरु बाट राजधानी आए।
आइतबार धेरै सहभागीहरुसँग कुराकानी गरीएको छ, जसमा ओलीको नजिकका व्यक्तिहरु पनि छन्, उनले भने कि चुनावमा आउँदा उनीहरुको पार्टी सहज स्थितिमा छैन।
उनीहरुले भने कि पार्टी धेरै मोर्चाबाट आक्रमणमा छ।
एमाले अहिले सबैभन्दा ठूलो पार्टी हो। यो नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) संग गठबन्धन बनेको कारण २०१७ मा पछिल्लो चुनाव जितेको थियो।
दुबै पछि मई २०१८ मा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एनसीपी) बन्न मर्ज गरिएको थियो, जो नेपाल मा देखीएको सबैभन्दा ठूलो कम्युनिस्ट शक्ति बनेको थियो जस्मा ओली नम्बर एक नेता थिए। तर, सर्वोच्च अदालतले यस वर्षको मार्चमा मर्जरलाई अमान्य बनायो। र अगस्त २ मा, माधव कुमार नेपाल, एक लामो समय देखि एएमएल नेता, सीपीएन (एकीकृत समाजवादी) गठन गर्न को लागी टाढा रहने निर्णय गर्नुभयो।
काठमाण्डौको एउटा कलेजमा प्राध्यापक रहेका एक प्रतिनिधिले यस धम्कीपूर्ण र महँगो जमघट आयोजना गर्नुको कारण पार्टीको शक्ति देखाउनु रहेको बताउनुभयो। " केहि मानिस माधव नेपाल को पार्टी मा शामिल हुन सक्छन् जुन चिन्ताको विषय हो र यो चुनाव को समयमा एक ठूलो झट्का हुन सक्छ," एक प्रतिनिधि ले भने साथै उन्ले यो पनि थपे कि "नेतृत्वले यस समयमा के गर्न खोजेको छ जनतालाई नेपालको पार्टीमा फस्नबाट रोक्नु र सदस्यहरुको मनोबल बढाउनु।"प्रतिनिधिका अनुसार नेतृत्वले यो सुनिश्चित गर्न कोसिस गरिरहेको छ कि पार्टीले जसरी भएपनि अर्को चुनाव जित्नु पर्छ, विशेष गरी विभाजन देखे पछि, कठिन समय आउँदैछ।
ओलीलाई सर्वोच्च अदालतले निष्कासन गरेपछि एमाले नेतृत्वले आफ्ना सदस्यहरुलाई विश्व विश्व यसको विरुद्धमा रहेको विश्वस्त पार्न खोज्दैछ।
"हाम्रो पार्टीलाई कमजोर बनाउने प्रयास भइरहेको छ," ओलीले प्रतिनिधिहरुलाई सम्बोधन गर्दै भने। "तर हामी दिन प्रतिदिन बल मा बढ्दै छौं।"
ओलीले देशका ५१ प्रतिशत जनसंख्यालाई एमालेको पक्षमा पार्न सकेसम्म प्रयास गर्न पनि प्रतिनिधिहरुलाई निर्देशन दिए। "हाम्रा विपक्षीहरु भ्रम पैदा गर्न खोज्दैछन्। धेरै भन्दा धेरै मानिसहरु एमाले मा आबद्ध छन्। यो सम्भव छ कि ५१ प्रतिशत नेपालीहरुलाई पार्टीमा ल्याउन सकिन्छ, ”ओलीले भने। "म तपाइँहरु सबैलाई अनुरोध गर्दछु कि हाम्रा सबै साथीहरु, केन्द्र बाट स्थानीय स्तर सम्म, जो भ्रममा छन्, हाम्रो तहमा ल्याउनुहोस्।"
उहाँको अभ्यस्त जस्तै, ओली एक साहसी अनुहार लगाउनुभयो र विधान कांग्रेसका प्रतिनिधिहरुमा विश्वास जगाउने प्रयास गर्नुभयो। तर जतिसक्दो चाँडो कांग्रेस सुरु भयो, आवाजहरु बढ्न थाले, चाहे जतिसुकै कमजोर किन नहोस्, ओली को वरिपरी व्यक्तित्व संप्रदाय निर्माण गर्ने प्रयास भैरहेको थियो। र धेरै त्यो संग खुसी देखिदैनन। सहभागीहरु भन्छन कि उनीहरु एक व्यक्तिगत नेता को देवता को संस्कृति को कदर गर्दैनन् तर, उनीहरुले आफ्नो आलोचना व्यक्त नगर्ने कोसिस गरे, आगामी चुनाव को बारे मा आशंकाहरु र चिन्ताहरु व्यक्त गरे।
"हामी युद्धमा छौं," भानुभक्त ढकाल, केन्द्रीय समितिका सदस्य र पूर्व मन्त्रीले आइतबार दिउँसो कांग्रेस स्थलमा भने। "हो, त्यहाँ देइफिकेसन मा प्रश्नहरु छन्, तर हाम्रो नजर आगामी चुनाव मा सेट गरीएको छ। अहिलेको लागी, हाम्रो फोकस कसरी नेतृत्व मा प्रश्न गर्नुको सट्टा जित्न को लागी हुनु पर्छ। ढकाल को विरुद अन्य धेरै सहभागीहरु बाट बोलेको स्पष्ट थियो।
उनीहरु मध्ये धेरैले भने कि उनीहरु एक ठूलो लडाई को लागी पार्टी विभाजित भएको छ र धेरै जसो दलहरु एमाले को बिरुद्ध बन्धनमा छन्।
ढकालले भने, "हामीले चुनाव सम्म हाम्रो एकता र शक्ति कायम राख्नु पर्छ।"
"हाम्रो नेतृत्व, साथसाथै पार्टीका सदस्यहरु यस तथ्यलाई राम्ररी जान्दछन् कि सबैले हामीलाई कमजोर बनाउन खोज्दैछन्। हामीले हाम्रो नेतृत्वले के निर्णय गर्छौं त्यसमा अडिग रहनुपर्छ। ”
केन्द्रीय समितिका सदस्य ईश्वरी रिजालले भने कि वर्तमान राजनीतिक परिदृश्य एएमएल र देशका अरु सबैको जस्तै छ।
"सबैले ओलीलाई आक्रमण गरिरहेका छन्। तर यसको बावजुद उनी ओली प्रतिबद्ध छन् र उनले पार्टीलाई निराश पारेका छैनन्, ”रिजालले भने। "त्यसैले हामी विश्वास गर्छौं कि हाम्रो पार्टी सुरक्षित स्थितिमा हुनेछ यदि यो ओलीको नेतृत्वमा छ।"
जबदेखि ओलीलाई पदबाट हटाइयो, उनले आफ्ना विपक्षीहरुमाथि भ्याट्रीओलिक आक्रमण गरेका छन्। उनले वर्तमान सरकारलाई अपवित्र गठबन्धनको नतिजा भनेका छन्। ओलीले वर्तमान सरकारलाई "अदालतको आदेशबाट बनेको" भनेर वर्णन गर्ने अवसर गुमाएनन। तर, ओली गलत छैनन्। ओलीको मे २१ को सदन विघटन गर्दै सर्वोच्च अदालतले जुलाई १२ मा नेपाली कांग्रेसका नेता शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री नियुक्त गर्ने आदेश दिएको थियो। संसदीय प्रणालीमा प्रधानमन्त्री सभाबाट निर्वाचित हुन्छन्। तर ओलीको बर्खास्ती लामो समयदेखि चलिरहेको थियो र धेरै जसो आफ्नै पार्टी भित्रका धेरैलाई विश्वास छ कि यदि उनी आफैंमा कुनै दुर्व्यवहारमा संलग्न नभएको भए मात्र उनी पूर्ण अवधिको लागि शासन गर्न सक्थे। तर जब उनी नेतृत्वमा थिए र उनको एमाले विभाजित भयो जुन तेसबेला सबैभन्दा ठूलो कम्युनिस्ट पार्टी थियो, उनीहरु चुनावमा कस्तो हुनेछन् भन्ने चिन्ता पार्टीका सदस्यहरु बीच बढ्दै गएको छ।
पार्टीको प्रदेश १ कमिटीका सदस्य गुणराज काफ्लेले पार्टी सदस्यहरुको मनोबल बढाउने खाँचो भएकोले एमालेले यस्तो धूमधाम कार्यक्रम आयोजना गर्नुपर्ने बताए। "यो एकदमै चिन्ताजनक छ कि पार्टी विभाजित भएको छ," काफ्लेले भने। "नेतृत्वले जे भन्यो, जे होस्, हामी तल्लो तहमा छौं जो जान्दछन् कि कसरी विभाजनले सदस्यहरुको मानसिकतालाई असर गर्न सक्छ।"
राजनीतिक विश्लेषकहरु भन्छन् कि एमालेले विधान कांग्रेसको आयोजना गरी ठूलो प्रदर्शन गरेको छ किनकि यो सबैभन्दा ठूलो पार्टी भएपनि पतनको कारण आवश्यक परेको थियो। "तर एउटा कुरा स्पष्ट छ। ओली जति चर्को बोल्छन्, त्यति नै स्पष्ट हुन्छ कि पार्टीमा असन्तुष्टि छ, ”काठमाडौं विश्वविद्यालयमा राजनीतिक समाजशास्त्र पढाउने उद्धव प्याकुरेलले भने। "एमाले आफ्ना सदस्यहरु को लागी एक विभाजन को सामना गरेको छ भन्ने कथा स्थापित गर्न को लागी कोशिश गरीरहेको छ तर यो अझै पनी बलियो पार्टी हो।"प्याकुरेलका अनुसार, एमालेको विधान कांग्रेस आन्तरिक निराशा मास्क गर्ने उद्देश्यले एक धम्कीपूर्ण मुखौटा हो।
एक राजनीतिक टिप्पणीकार हरि रोकाले एमालेको विधान कंग्रेसको उद्देश्य मात्र ओलीलाई अन्तिम नेताको रुपमा प्रस्तुत गर्नु रहेको बताउनुभयो। रोकाले भने, "ओली पार्टीमा रुस्टलाई शासन गर्ने व्यक्ति हो भनेर देखाउन चाहन्थे।" "उनी अन्तर्राष्ट्रिय समुदाय र देशको राजनीतिक दलहरुलाई यो सन्देश दिन चाहन्थे कि उनी अझै शक्तिशाली छन्।"